เคยได้ยินไหม "เพชรฟู"

เหตุเกิดกับรุ่นพี่ที่เรียน Material Science (Gemology) ที่ มศว. ด้วยกันคนนึง คุณพี่แกขายเพชรมานาน และมักจะมีเรื่องฮาๆ เกี่ยวกับเพชรนี่แหละมาเล่าสู่กันฟัง วันนี้ซีขออนุญาติพี่เค้าโดยจะยกเรื่องเกี่ยวกับ "เพชรฟู" ที่พี่เค้าเพิ่งเจอมาสดๆร้อนๆมาเล่าให้ฟังกัน แถมด้วยเกร็ดความรู้เล็กๆน้อยๆต่อยอดกันหน่อยในตอนท้าย...

รุ่นพี่: ลูกค้าบริษัทนึงคืนเพชรมาบอกใช้ไม่ได้ โดยให้เหตุผลว่า "เพชรฟู" ซื้อขายเพชรมาสิบกว่าปี เพิ่งเคยได้ยิน ทั้งไทย ฝรั่ง แขก ทั้งออฟฟิศ งงกันเป็นไก่ตาแตกและพยายามหาคำตอบว่าเพชรฟู แปลว่าไรวะ

หลังจากเดากันต่างๆนาๆในที่สุดพี่เค้าก็มาเฉลยว่า...

รุ่นพี่: ในที่สุดก็ได้รู้ความหมายของคำว่า "เพชรฟู" เล่นเอาอึ้งแตกกกกกก เพราะมันคือเพชรที่ Strong make หรือ Crown มันสูงมากกว่ามาตรฐานทั่วไป...

รุ่นพี่: จริงแล้วลูกค้าทั่วไปเค้าก็เรียกหน้าสูง หน้าต่ำ ก็มีนะ ไม่ผิด เรียกอย่างนั้นก็ได้

ที่มาของเรื่อง: facebook ของพี่ Theera Kasem

เอาล่ะ เพื่อให้เห็นภาพข้าพเจ้าเลยขอนำรูปมาประกอบไว้ให้ดูกันโดยถ้วนหน้านะจ๊ะ

ภาพที่นำมาให้ชมเป็นการอธิบายชื่อเรียกของส่วนประกอบต่างๆในเพชรหน้ากลมซึ่งมีการเจียระไนในแบบที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน ส่วนที่เราสนใจในเรื่องนี้ก็คือส่วนที่เรียกว่า Crown ซึ่งซีได้ทำสีแดงวงเอาไว้

ที่มาภาพ: Verena Pagel-Theisen, Diamond Grading ABC: Handbook for Diamond Grading, 1980, p.154

การที่ลูกค้าของรุ่นพี่บอกว่า "เพชรฟู" หรือที่ตามจริงเรียกว่า Strong make ตามที่รุ่นพี่ไขมานั้น เกิดจากความไม่สมส่วนกันของเพชรที่เจียระไนออกมา โดยมีส่วนของ Crown (มองจากภาพตัดขวาง) สูงจาก Girdle มากเกินไป

ความไม่สมส่วนของเพชรที่ได้รับการเจียระไนแล้วทำให้ คุณสมบัติความสวยงามของเพชรเม็ดนั้นๆ ด้อยลงทันที อธิบายง่ายๆด้วยภาพนี้คะ

ที่มาภาพ: http://www.diamondideals.com/education/find/sparkle.cfm

การที่เพชรส่องประกายวิบวับนั่นเกิดจากปรากฏการณ์ทางแสงล้วนๆคะ หากจะอธิบายกันตั้งแต่ต้น ก็ต้องเริ่มที่ความหนาแน่นของหินมีค่า (เช่น เพชร พลอยเนื้อแข็ง พลอยเนื้ออ่อน ซึ่งแยกย่อยตามสสารกำเนิดอีก) และแน่นอนว่าการเจียรไนมีผลอย่างมากในการขับความสวยงามออกมาจากหินมีค่า โดยทั่วไปสิ่งสำคัญในการขับแสงมาจากส่วนที่เรียกว่า Pavilion แต่อย่างไรก็ดี สัดส่วนของ Crown มีผลกับความสวยงามของตัวเพชรนั่นเอง

จากภาพ Ideal cut จะทำให้การสะท้อนของแสงเป็นไปได้ดี ทำให้ประกายเพชรสะท้อนออกทางหน้าเพชร ที่คนทั่วไปเรียกว่า "แสงวิ่ง"ส่วนอีกสองภาพแสดงให้เห็นถึงความไม่สมส่วนในแบบที่ลึกเกินไป และตื้นเกินไปตามลำดับ อย่างไรก็ดีทั้งสองลักษณะของความไม่สมส่วนทำให้แสงไม่สะท้อนกลับออกมาบนหน้าเพชร แต่กระจายหายออกไปทำให้เป็นไม่มีประกาย ไม่แวววับอย่างที่ควรเป็น